ترازنامۀ اخلاقی معتادان جنسی
ترازنامۀ قدم چهار چیست؟ بیایید برداشت کتاب «الکلی‌های گمنام» و کتاب «دوازده‌دوازده» را از ترازنامۀ اخلاقی مرور کنیم:
خانه‌تکانی شخصی
– شناسایی و مواجهه با حقیقت.
– تلاشی در جهت کشف حقیقت دربارۀ خودمان.
– یافتن عیب‌هایی که باعث ارتکاب اشتباهات می‌‌شوند و جبران آن اشتباهات.
– جستجو برای یافتن معایب اخلاقی که عامل شکست‌های ما بوده‌اند، چراکه آنچه‌که مانع ما بوده، خویشتن ما بوده است و ما با شکل‌های رایج آن آشنا هستیم: خودخواهی، خودبینی، ریاکاری و ترس.
– پذیرفتن صادقانه اشتباهاتمان و پیداکردن تمایل و اشتیاق برای اصلاح آنها؛ اشتباهاتی که به‌خاطر آنها مورد سرزنش قرار می‌‌گرفتیم: غرور، خودخواهی، ناصادقی و ترس.
– توضیح‌دادن درمورد آزار و اذیتی که به دیگران رساندیم.
– کشف‌کردن موارد و نگرش‌هایی که باعث شده‌اند ما یک رفتار به‌خصوص را انتخاب کنیم.» (برگرفته از الکلی‌های گمنام، بخش 5)
کنکاش و جست‌وجوی دقیق در این بیماری روحی برای ما خوشایند نیست. تمایل درونی ما به بی‌قیدی، مانع از جست‌وجوی درونی می‌‌شود. لحظه‌ای که ما تصمیم جدی به بررسی درونی می‌‌گیریم، خود را برای دریافت واکنش‌های شدیدی آماده می‌‌سازیم.
اگر از لحاظ روحی غم‌زده و افسرده باشیم، خود را مستحق این می‌‌دانیم که در گناه، بیزاری و نفرت از خود غرق باشیم.
با این حال اگر تمایل طبیعی ما به سمت حق‌به‌جانبی و خودبزرگ‌بینی باشد، واکنش ما درست برعکس خواهد بود و ما در برابر پیشنهاد ترازنامه رنجور خواهیم شد. ما تصور می‌‌کردیم همین‌که ترک کنیم، ویژگی‌های خوب، به‌یکباره به ما بازخواهند گشت. اگر جدا از اعتیاد به مشروب، ما همیشه آدم بسیار خوبی
بوده‌ایم، اکنون که از مشروب پاک شده‌ایم، چه نیازی به ترازنامۀ اخلاقی است؟
ما به بهانه‌های عجیب دیگری متوسل می‌‌شویم تا از تهیۀ ترازنامۀ اخلاقی سر باز زنیم. ما گریه‌کنان می‌‌گوییم: نگرانی‌‌ها و مشکلات ما به‌خاطر رفتار دیگران به‌وجود آمده‌اند، کسانی‌که به تصور ما واقعاً به یک ترازنامۀ اخلاقی نیاز دارند. بنابراین ما فکر می‌‌کنیم که خشم ما موجّه و منطقی است و رنجش ما از «نوع درست» است. فکر می‌‌کنیم که ما فرد گناهکار نیستیم؛ بلکه آنها گناهکارند. همان کسانی‌که اسیر غرور و ناآگاهی هستند و مسئولیت‌های خود را نمی‌پذیرند. (دوازده‌دوازده، ص46-44)
بهتر است اعتراف صریح این فرد را بشنویم که بعدازاینکه بار‌ها صادقانه تلاش کرد و نتوانست به برنامه و پاکی دست یابد، نهایتاً چگونه دچار تغییر شد:
«از قدم چهارم هراس دارم، حس می‌کنم نه تنها باید آن را به کسی بگویم؛ بلکه باید کاری نیز در مورد آن انجام دهم و من نمی‌خواهم چنین کاری را انجام دهم. فقط می‌خواهم آرام و قرار بگیرم.»
وقتی در چنین وضعیتی گرفتار شویم، هیچ‌گاه نمی‌توانیم آزاد شویم، تنها می‌‌توانیم وضعیت را تغییر دهیم. درمورد فرد فوق‌الذکر، این می‌‌تواند آغاز بهبودی او باشد. هراسی درمورد رهایی و آرامشی که قدم چهارم برای ما به ارمغان می‌‌آورد وجود ندارد. در این مورد تجربۀ ما با تجربۀ معتادان به الکل کاملاً همسو است.
غرور می‌‌گوید: «نیازی نیست تو این مسیر را طی کنی» و ترس می‌‌گوید: «تو جرأت نداری به آن نگاه کنی!» اما گواهی کسانی‌که پیش‌ازاین ترازنامۀ اخلاقی را تهیه کرده‌اند، بیان می‌‌کند که غرور و ترس‌هایی از این دست، وهم و خیالی بیش نیستند. همین‌که راضی شدیم ترازنامه را تهیه کنیم و آن را به‌طورکامل انجام دهیم، نور شگفت‌انگیزی به این صحنۀ مه‌آلود تابیده می‌‌شود. اگر روی این مسئله استمرار داشته باشیم، اعتماد و اطمینان تازه‌ای متولد خواهد شد و حس آرامشی که درنهایت با آن روبرو می‌‌شویم، وصف ناپذیر خواهد بود. (دوازده‌دوازده، ص 50-49)
روش تهیۀ ترازنامۀ اخلاقی آماده کردن ترازنامۀ اخلاقی قدم چهارم، نیازی به پریشانی و آشفتگی ندارد. این‌کار درواقع خیلی ساده است. نوشتن قدم چهارم، درواقع نوشتن دربارۀ خویشتن حقیقی ماست، آن‌گونه که واقعاً هستیم.
